Politika Faizi Nedir?

Politika faizi; Merkez Bankası tarafından belirlenen, bir haftalık vadesi bulunan repolara uygulanan haftalık faiz oranıdır. Aslında bankalar kendilerine fon yaratabilmek için Merkez Bankasından bir haftalık borç almaktadır. Alınan bu borca karşılık olarak bankadaki bono tahvilleri Merkez Bankasına verilir. Merkez Bankası da bu anlaşmaya göre bir faiz oranı belirler. Bu oran da politika faizidir.

Merkez Bankası her hafta politik faiz oranı belirlemektedir. Bu oran aylık olağan toplantılarda belirlenir ve toplantı sonrasında açıklanır.

Politika Faizi Yükselirse Ne Olur?

Politika faizi doğrudan ekonomiyi etkilemektedir. Özellikle de bankaların uygulamış olduğu faiz oranlarını belirlemektedir. Örneğin; Merkez Bankası politik faiz oranını yükseltme kararı alırsa, borç alan bankalar borcu iade ederken bu faiz oranından iade edecektir. Dolayısıyla da bankalar kredi faizlerini ve mevzuat faizlerini yükseltecektir.

Bunun dışından yüksek faizden dolayı, Merkez bankasından daha az fon satın alınacağı için kredi toplam tutarı azalacaktır. Bunun sonucunda ekonominin durgunlaşması gerçekleşecektir. Ayrıca politika faizinin yükselmesiyle beraber döviz kurunda düşme görülebilir.

Politika faizi düşerse; bankalar düşük faizle daha fazla borç talep edebilecektir. Dolayısıyla kredi toplam tutarı yükseleceği için ekonomi de canlılık oluşacaktır. Bunun dışında bankalar, düşük faizli fon aldıkları için maliyetleri de düşürecektir. Bunun sonucunda kredi faizlerinde ve mevduat faizlerinde düşüş görülebilir. Ayrıca politika faizi düşerse döviz kurunda yükselme görülebilir.

Politika Faizi Döviz Kurunu Nasıl Etkiler

Parasal genişleme olduğu zaman faiz oranları düşecektir. Bunun sonucunda portföy yatırımcılar o ülkede yatırım yapmanın daha az kâr getireceği sonucuna varır. Dolayısıyla ülkeden sermaye çıkışı görülecektir. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda Türk Lirasının değeri düşecektir.

Döviz kurunun yükselmesi, ithal malların fiyatlarını Türk Lirası cinsinden arttırarak enflasyonun doğrudan yükselmesine yol açacaktır. Bunun yanında ithal malların fiyatlarında görülen artış, toplam arzın azalmasına ve devamında fiyatların artmasına sebep olacaktır.

Faiz Oranı Nasıl Belirlenir?

Politika faizlerine ilişkin kararlar Para Politikası Kurulu (PPK) tarafından belirlenmektedir. Faiz kararları alınırken, orta vadeli bir bakış açısı ve tahmini olarak gelecek dönem enflasyon oranı referans alınmaktadır. bunun haricinde dışsal şokların enflasyon üzerindeki geçici etkilerine anında tepki verilmemesi ve orta vadeli hedeflere vurgu yapılarak politika tepkisinin zamana yayılması ilkesi benimsenir.

PPK faiz kararı alırken, toplam arz-talep dengesi, maliye politikasına ilişkin göstergeler, parasal göstergeler ve kredi büyüklükleri, ücret, istihdam, birim maliyet, verimlilik gelişmeleri, kamu ve özel sektör fiyatlama davranışları, enflasyon beklentileri, döviz kurları ve bunları etkileyebilecek gelişmeler, olası dışsal şokların analizi ve Merkez Bankası bünyesindeki ekonomik tahmin sisteminden elde edilen projeksiyonları içeren geniş bir bilgi kümesinden yararlanılır.