Hisse Senedi Fiyatı Nasıl ve Neye Göre Belirlenir?
|Hisse senedi fiyatları nasıl belirlenir? Hisse senedi fiyatları neden yükselir ve düşer? Fiyatı etkileyen faktörler nelerdir? Ayrıntılı bilgi ile kısaca açıklanmış
Hisse senetleri, kar amaçlı şirketlerin halka açık menkul kıymetleridir. Bugün borsada bir şirkete ortak olmak istiyorsanız hisse senedi almanız gerekiyor. Hisse senetleri, bir şirketin kısmi sahibi olmanızı sağlar ve size şirketin karından pay alma hakkı verir. Şirket kar ederse, temettü öder veya piyasa değeri yükselir, dolayısıyla kar eder. Ancak bazı insanlar hisse senedi fiyatlarının nasıl belirlendiğini ve ölçüldüğünü bilmiyor.
Bu Yazıda Neler Var?
Hisse Senedi Fiyatı Neye Göre Belirleniyor?
Hisse senetlerini değerli kılan onlara olan taleptir. Alıcısı olmayan bir mülkün gerçek değeri yoktur. Bu kural hisse senetleri için de geçerlidir. Hisse senedi için alıcı yoksa, kar için satamazsınız. Hisse senetlerini değerlemek için aşağıdaki yöntemler kullanılır:
- Alıcı sayısı ve hedef lot miktarı
- Satıcı sayısı ve hedef lot miktarı
Hisse Senedi Alış Satış İşlemi Nasıl Gerçekleşir?
Bir hisse senedinin fiyatının nasıl değiştiğini bilmek istiyorsanız, öncelikle hisse senedi alım satım işleminin nasıl çalıştığını bilmeniz gerekir. Hisse senedi alıp satma süreci aslında oldukça basittir.
- Alıcının hedeflediği alım miktarı
- Satıcının hedeflediği satım miktarı
Bir kişi borsada hisse almaya karar verirse, belirli bir satın alma tutarı girin. Bu yüzden hisse senedi almak istiyor. Ancak bu emrin yerine getirilmesi için birinin hisseleri satması gerekiyor. Örnek: 10.000 adet için 10.00 TL’den alış emri giriyorsunuz ve satıcı 10.000 adeti 10.00 TL’den satmak istiyor. Bu durumda siparişiniz yerine getirilecek ve 10.000 hisseyi kolayca satın alabilirsiniz.
Hisse Senedi Fiyatı Nasıl Yükselir?
Bir hisse senedinin yükselmesi için alım talebinin satış talebini geçmesi gerekir. Aşağıda tartışılan küçük bir fiyat örneği, konuyu net bir şekilde anlamanıza yardımcı olacaktır.
- Diyelim ki 10,00 TL fiyattan toplam 1 milyon adet hisse senedi alış emri girdiniz.
- Fakat bu fiyattan sadece 100 bin adet hisse alabildiniz, 900 bin adet hisse hala satıcı bekliyor. 100 bin adet hisse alış işleminiz, mevcut fiyat üzerinden gerçekleştiği için hisse senedi değerini artırmaz veya azaltmaz.
- Bu durumda fiyatı yükselterek alıcı bulmaya çalışırsınız. Diyelim ki 12,00 TL fiyattan 900 bin adet hisse aldınız. Bu durumda 900 bin adet hissenin size maliyeti, 1 milyon 80 bin TL olur. Yani ödemeniz gereken tutarın, yaklaşık yüzde 20 fazlasını ödemiş olursunuz, 180 bin TL.
- Bu 180 bin TL fazladan ödenen para, şirketin piyasa değerine eklenecektir. Hisse senedi sahibi, sizin sayenizde 180 bin TL kazanmıştır. Senet sahibi, aynı zamanda şirket sahibi olduğu için haliyle şirketin değeri artmış olur.
- 180 bin TL, şirketin yalnızca halka açık piyasa değerine eklenir.
- Diyelim ki şirketin değeri 100 milyon TL, fakat halk açık kısmı 10 milyon TL.
- Bu durumda şirketin yeni halka açık kısmı 10 milyon 180 bin TL ederek %1,80 artış sağlar.
- Bu da şirketin genel piyasa değerini %1,80 oranında artıracaktır.
- Bu artış, aynen hisse senedi fiyatına da yansır ve yeni fiyat, 10,18 TL olur.
Hisse Senedi Fiyatı Nasıl Düşer?
Düşen hisse senedi fiyatları da yukarıdaki mekanizmanın tersidir. Bir örneğe hızlıca bir göz atalım.
- Diyelim ki şirketin bir adet hissesi 100,00 TL’den satılıyor ve Ayşe adlı yatırımcı toplam 1 milyon TL fiyat üzerinden 1 bin adet hisse satmaya karar verdi.
- Şirketin piyasa değeri 30 milyon TL, halk açık kısmı da 3 milyon TL olsun.
- Bu durumda, Ayşe, 100 TL fiyattan 1 bin adet hissesini satabilmesi için, bir o kadar alıcı bulması gerekir.
- Ayşe alıcı bulamaz ve tanesi 75 TL’den 1 bin adet hisseyi satmaya razı gelir.
- Totalde 1 milyon TL değerindeki hisseleri 250 bin TL zararla 750 bin TL’ye Selim’e satar.
- Ayşe, şirketin bir kısmının sahibi olduğundan, onun yapacağı zarar, şirketin zararı olacaktır.
- Haliyle Ayşe 250 bin TL zarar ederek şirketin halka açık değerini 2 milyon 750 bin TL’ye düşürmüş olur.
- Bu da toplam piyasa değerini 30 milyon TL’den 27,5 milyon TL’ye düşürür
- Hisse fiyatı da %8,33 azalarak 100,00 TL’den 91,66 TL’ye düşer.
- Ayşe’nin 250 bin TL zararlı satışı sonucunda hisse senetleri %8,33 zarar eder.