Hazine Bonosu Nedir? Nasıl Alınır?
|Hazine bonoları risksiz yatırım araçlarından bir tanesidir. Tüm yatırım araçları her ne kadar risk barındırıyor olsa bile bazıları oldukça güvenilir yatırımlardır. Hazine bonolarının güvenilir olmasının sebebi ise devlet güvencesi altında olmasıdır. Dolayısıyla diğer yatırım araçlarına göre çok daha güvenli bir yatırımdır.
Hazine bonoları, alternatif yatırım araçları arasında yer almaktadır. Risk yönetimini sağlamak için çeşitli yatırımlar yapanların da çok tercih ettiği bir yöntemdir. Hazine bonoları, devletin kısa vadeli borçlarının kısa zaman içerisinde fon sağlanması için satılan senetlerden oluşmaktadır. Bu senetlerin vadeleri en fazla 1 sene olmaktadır. Bu yüzden risksiz yatırım yapmak isteyenlerin en iyi seçeneklerinden bir tanesidir.
Bonolar, belirli bir miktardaki paranın belirli bir süre sonra ödeneceğini gösteren ticari belgelerdir. Diğer adı ise emre muharrer senet olarak geçer ve halk arasında genellikle senet olarak bilinirler.
Bu Yazıda Neler Var?
Hazine Bonosu Nedir?
Türkiye Cumhuriyeti içerisinde TL veya döviz cinsinden devletin iç borçlanma senetlerine hazine bonosu adı verilir. Bu senetlerin vadesi en fazla bir sene olmaktadır. Devletler kısa süre içerisinde fon elde etmek için hazine bonolarını satışa çıkartırlar ve bu yatırımcılar bu bonoları alarak faiz getirisi kazanırlar. Satılan kurum tarafından açıklanmış olan vade sonunda bedel, bono sahibine önderi ve bu sayede kazanç elde edilir.
Bononun vadesi bittiğinde, bono sahibi ana para + faiz getirisi kazanmış olur. Bonolar hazine müsteşarlığı tarafından basılmaktadır.
Kısacası hazine bonoları, devletin kısa süre içerisinde fon elde etmek amacıyla yatırımcılardan borç alma işlemi olarak tanımlanır. Bononun vadesi geldiğinde devlet aldığı borcu faiziyle beraber ödemektedir. Bu işlem devlet güvencesi altında yapıldığından dolayı risksiz bir yatırım türüdür. Ancak, geçmişte hazine bonolarını ödemeyen devletler de olmuştur. Yine de ülkemizde böyle bir durum yaşanmamıştır.
Hazine Bonosu Nasıl Alınır?
Devlet hazinesi, o anki ihtiyaçlar doğrultusunda fon elde etmek ister. Bunun için de yatırımcılardan 3 ay, 6 ay veya 1 seneliğine borç alır. Daha sonra vade dolduğunda bu parayı faiziyle beraber öder.
Hazne bonoları alımı satımı yapılabilen fiziki bir senet değildir. Bu aşamada devletlerin borç alması yanlış gibi görülebilir ancak dünya üzerinde tüm devletler bu yöntemi uygulamaktadır. Ayrıca bir ülkenin borçlanabiliyor olması finansal olarak geleceğinin güçlü olduğunu temsil etmektedir.
Hazine bonoları genellikle risk almak istemeyenlerin ve yatırım araçlarını çeşitlendirerek risk oranını azaltmayı hedefleyenler tarafından seçilmektedir. Bu durumdan yararlanmak isteyen kişiler hazine bonolarını tercih edebilir. Hazine bonolarındaki vergi masrafı, elde edilen kazancın %10’u kadar olmaktadır.
Hazine bonolarında, alım – satım işlemleri tıpkı hisse senetlerinde olduğu gibi aracı kurumlar ve bankalar aracılığıyla yapılmaktadır. Belirli bir hazine bonosunu satın alıp daha sonra bir gün içerisinde satmak isteyen yatırımcılar da bulunmaktadır. Bu alım – satım işlemleri doğrultusunda da fiyatlar artabilir veya azalabilir. Bunun haricinde ileriye dönük beklentiler, ülkenin finansal derecelendirme notu, enflasyon ve faiz oranları da hazine bonosunun fiyatları üzerinde oldukça etkilidir. Hazine bonosuna yatırım yapmak isteyen kişiler de bu verileri göz önünde bulundurmalıdır.
Bonolardaki asıl kâr miktarının alınan faizden sağlandığını ifade etmiştik. Ancak faiz ve bono fiyatları birbiriyle ters orantılı olarak işlemektedir. Yani, faiz artması durumunda bonoların getirisi düşecektir. Diyelim ki elinizde %2 faizli bir hazine bonosu bulunuyor ve faizler daha sonradan %3’e çıktı, bu durumda hazine bonosu almak isteyen kişiler %3 faiz veren hazine bonosuna yönelmek isteyecektir. Bu yüzden de %2 faiz oranına sahip olan bonolara olan talep azaldığı için fiyat düşecektir.