Döviz Kuru Nedir? Döviz Kuru Çeşitleri Nelerdir?

Döviz kuru, ulusal para biriminin (Türk lirası) yabancı para birimleri karşısındaki değerini ifade etmektedir. Ülkemizin para birimi haricindeki tüm para birimleri ise dövizdir. Her ülkedeki para biriminin, ekonomi durumuna göre diğer ülkelerde bir karşılığı vardır. Ekonomik ve politik bakımdan güçlü olan ülkelerin para birimlerinin değeri diğerlerine oranla daha yüksektir. Bu dengesizlik yüzünden döviz kuru terimi kullanılmaktadır.

Döviz işlemleri alış ve satış kuru olarak iki kolda incelenmektedir. Alış kuru ülkemizde kullandığımız para birimi ile alacağımız para biriminin arasındaki farkı temsil eder. Satış kuru ise bunun tam tersidir. Elimizdeki para biriminin bir başka para birimi üzerindeki satış fiyatıdır. Ülkemizde döviz piyasaları üçe ayrılmaktadır;

• Esnek Piyasa Döviz Kuru: Bu durumda merkez bankası döviz fiyatlarına müdahale etmeye gerek duymamaktadır. Esnek piyasa döviz kuru kullanılırken kurdaki fiyat farklarına ve dalgalanmalara etkide bulunulmaz.

• Sabit Kur Sistemi: Sabit kur sistemi ise merkez bankasının dövize müdahale etmesiyle ortaya çıkmaktadır. Bu aşamada düşüşler ve dalgalanmalara karşı engel koyularak kurlar sabit bir değerde tutulmaya çalışılır.

• Denetimli Kur Sistemi: Merkez bankası tarafından ilerleyen bir tarihte beklenen döviz kurunun olamayacağını düşünmesi üzerine, dalgalanmaları kontrol altına almak için kullandığı sistemdir.

Hangi oranda döviz yatırımı yapacaksanız yapın kâr elde etmek için yukarıdaki üç sistemi de iyi bilmeniz gerekmektedir. Bu üç sistemini öğrendiğiniz taktirde önünüzü daha iyi görebilir ve daha kârlı yarımlar yapabilirsiniz yada zararınızı en aza indirgeyebilirsiniz. 

Döviz Kuru Çeşitleri

Döviz kuru çeşitlere de kendi arasında 4’e ayrılmaktadır. Bunlar; nominal kur, reel kur, efektif kur ve çapraz kur olarak adlandırılmaktadır.

Nominal Kur

Yabancı para birimlerinin ulusal para birimine karşılık gelen değerine nominal kur denmektedir. Türk lirası ve ABD doları üzerinden örnek vermek gerekirse; USD/TRY=5,73 şeklinde gösterilir. Yani buradan da anlayacağımız üzere 1 doların 5,73 Türk lirasına denk olduğu görülüyor.

Reel Kur

Nominal kurların enflasyon oranına göre düzenlenmesi sonucunda ortaya çıkan değerdir. Yani nominal kur direkt olarak reel kur ile bağlantılıdır. Daha açıklayıcı olması için reel kurda görülen bir artış USD/TRY oranının artmasına yani Türk lirasının değer kaybetmesi anlamına gelir.

Çapraz Kur

Çapraz kur terimi günlük hayatta da sıkça karşımıza çıkmaktadır. Kısaca yabancı bir para biriminin başka bir yabancı para birimine olan kur değeridir. Örneğin elinizde Amerikan doları bulunuyor ve bunu Euro’ya çevirmek istiyorsunuz. İşte tam bu anda çapraz kur devreye girmektedir. Böyle bir durumda bir başka para birimi üzerinden işlem yaparsınız.

Efektif Kur

İki yabancı döviz kurunun birbirlerine olan ortalamasının hesaplanması sonucunda bulunan değerdir. Çapraz kurda yabancı para biriminin diğer yabancı para birimine olan değeri önemlidir. Efektif kurda hesap yapmadan önce işlem yapacağınız para biriminin kur değerini bilmeniz gerekmektedir. Örnek olarak USD ve Euro üzerinden işlem yapacaksanız öncelikle 1 doların ve 1 Euronun değerini bilmeniz gerekmektedir.