Bireysel Emeklilik Sistemi Nedir? Nasıl Çalışır?

Bireysel emelilik sistemi (BES) kişilerin çalışma hayatları boyunca yaptıkları tasarruflarla uzun vadeli birikim yapmasıdır. Emeklilik döneminde yaşam standartlarını korumak için ve daha rahat bir hayat sürmek için tasarlanmış özel emeklilik sistemidir. Bireysel emeklilik sistemine katılmak tamamen gönüllü bir tercihtir. Bu sisteme katıldığınız taktirde sosyal emeklilik sisteminin getirdiği gelirin yanında ek bir gelir oluşur.

Bireysel Emeklilik Sisteminin (BES) Faydaları Nelerdir?

Bireysel emeklilik sistemine katıldığınız taktirde emeklilik döneminize yatırım yaparak ek bir gelir elde edeceksiniz. Bu sayede emeklilik döneminde refah seviyenizi yükseltebilirsiniz.

Aynı zamanda bireysel emeklilik sistemi ülke ekonomisinin kalkınmasını da sağlamaktadır. ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratır ve istihdamı arttırmaktadır.

Bireysel Emeklilik Sistemi Nasıl Çalışır?

4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu gereğince ortaya çıkan BES, kişilerin yatırım yaptığı ve bu yatırımın değerlendirildiği bir sistemdir. Bireysel emeklilik süresini tamamladıktan sonra kişiye toplu para veya maaş ödemesi yapılır. Sosyal Güvenlik Kurumunda mevcut olan sağlık hizmetini ve diğer hizmetleri sunmamaktadır. BES, zorunlu güvenlik sisteminin alternatifi değil, tamamlayıcısıdır.

Bireysel emeklilik sisteminde ödediğiniz katkı payının %25’i kadar devlet katkı payı BES sisteminize yatırılacaktır. Yani yatırdığınız paranın %25 fazlasını devlet sizin hesabınıza yatırmaktadır. Ancak, bir sene boyunca yatırılacak en fazla tutar, toplam yılın brüt asgari ücretinin %25’i kadardır.

Bireysel Emeklilik Sistemine Nasıl Girilir?

BES’e tercih ettiğiniz bir emeklilik şirketinin, emeklilik planını alarak girebilirsiniz. BES sağlayan pek çok banka ve sigorta kurumu bulunmaktadır. Bunların arasından tercih ettiğiniz bir şirkete giderek BES işlemlerini başlatabilirsiniz.

Gittiğiniz şirkette ilk olarak sisteme girme kararınızı etkileyebilecek hususlar hakkında bilgi verilir ve emekliliğe yönelik beklentileriniz, gelir düzeyiniz ve yaşınıza uygun bir emeklilik planı sunulur. Sunulan bu teklifi onayladığınız taktirde gerekli belgeleri uygun olarak doldurmanız ve imzalamanız istenecektir. Bu işlemlerden sonra bir emeklilik sözleşmesine sahip olabilirsiniz.

Emeklilik planınızı yaptıktan sonra emeklilik yatırım fonlarında paranızı değerlendirebilirsiniz. Birikiminizin hangi fon veya fonlarda değerlendireceğine risk ve beklenti tercihinize göre belirleyerek tarar verebilirsiniz. Tabi ki isterseniz herhangi bir fona girmeyebilirsiniz. Bu durumda birikimleriniz satın aldığınız emeklilik planına göre değerlendirilecektir.

Bireysel Emeklilik Şartları Nelerdir?

Tercih ettiğiniz emeklilik şirketi tarafından fona ilişkin giderlerin karşılanması için fondan mevzuat sınırları içerisinde gider ve işletim kesintisi yapılabilir. Sözleşmenizde yer alan katkı payı tutarınızı, emeklilik şirketinizi, emeklilik planınızı ve fonlarınızı sözleşmede yer alan sınırlamalar dahilinde değiştirebilirsiniz. İstediğiniz zaman katkı payı ödemeye ara verebilir ve yeniden başlayabilirsiniz.

BES’de emekli olabilmeniz için sistemin içerisinde en az 10 sene kalmanız gerekmektedir. Aynı zamanda 56 yaşını doldurmuş olmanız gerekmektedir. Bu şartları sağladığınız taktirde emekli olabilirsiniz veya katkı payı ödemeye devam ederek birikiminizin büyümesini sağlayabilirsiniz.

Bireysel Emeklilik Tamamlandığında Ne Olur?

BES’de 10 sene katkı payı ödeyerek ve yaşınızı doldurarak emekli olduğunuz taktirde; bireysel emeklilik hesabınızda birikmiş olan paranızı ve katkı payının tamamını veya bir kısmını talep edebilirsiniz. Ayrıca BES’de kalarak belirleyeceğiniz geri ödeme planına göre emeklilik şirketinden parça parça alabilirsiniz.

Tüm bunların yanında birikimlerinizin bir kısmıyla veya tamamıyla yıllık gelir sigortası satın alarak düzenli bir gelire sahip olabilirsiniz.

Bireysel Emeklilik Sisteminden Çıkılabilir Mi?

Var sayalım ki bazı durumlardan dolayı BES’den çıkmak istiyorsunuz. Dilediğiniz zaman BES’den çıkma hakkına sahipsiniz. Ancak çıkış yaptığınız zaman katkı payından belli bir stopaj vergisi kesilerek yatırmış olduğunuz tutar hesabınıza aktarılacaktır.

Bu stopaj kesintisi ise aşağıdaki gibidir;

• Sistemden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlar için %5,
• 10 yıl süreyle sistemde kalmakla birlikte sistemden emeklilik hakkı elde etmeden ayrılan katılımcılar için %10,
• 10 yıldan az süreyle sistemde kalarak ayrılan katılımcılar için ise %15’tir.

Bireysel Emeklilik Sistemi Güvenilir Midir?

Bireysel emeklilik sisteminin şeffaf ve güvenilir olması için Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sermaye Piyasası Kurulu, Emeklilik Gözetim Merkezi, Takasbank ve bağımsız denetim  şirketleri tarafından sürekli olarak gözetim altında tutulmaktadır.

Ancak unutmayın ki; bireysel emeklilik sistemine dahil olduğunuzda katkı payı olsa bile paranızın erime durumu görülebilir. Çünkü bundan on sene sonra paranın alım gücünün düşmesiyle beraber yatırım yaptığınız tutardan daha az bir birikime sahip olabilirsiniz. Bireysel emeklilik sistemine girmeden önce tüm ihtimalleri göz önünde bulundurmanızı tavsiye ederiz.