Banka Çeki Nedir? Nasıl Kullanılır? Karşılıksız Çek Nedir?

Çek aslında bir ödeme aracıdır. Bazı kişiler veya kurumlar için prestij göstergesi olarak görülmektedir. Bankaya verildiğinde ödeme yapılması gerektiği halde piyasalarda vadeli olarak dolaşmaktadır. Ayrıca kredi kartlarının yaygınlaşmasıyla beraber banka çeklerine olan talep azalmıştır. Buna rağmen yasal düzenlemeler ve kanunlardaki koruyucu hükümlerden dolayı günümüzde pek çok kişi tarafından kullanılmaktadır.

Çek Defteri Nedir?

Çek defteri çeklerin yazıldığı evraktır. Çek defterleri daha çok iş yaşamında banka tarafından değerli olan kişilere verilmektedir. Ayrıca oldukça kıymetli bir evraktır.

Çek Defteri Nasıl Alınır?

Çek defteri (çek karnesi) almak için talep ettiğiniz bankaya bir takım evraklar götürmeniz gerekmektedir. Bu evraklar bankadan bankaya değişiklik gösterebilir. Genellikle bankaların istediği bilgiler şunlardır;

• İkametgah Belgesi
• Kimlik Belgesi
• Sabıka Kaydı

Bunların yanında bankalar ek olarak firma sahibinin maddi teminat göstermesini de beklemektedir.

Çek defterleri genellikle 10 sayfadan oluşmaktadır. Bankalar her bir sayfa için belirli bir miktarda teminat talep etmektedir. Her bir yaprak çek için ortalama 5 – 6 lira değerli kağıt bedeli ödenmelidir.

Tüm bu evraklardan sonra banka kişinin geçmişini inceler. Eğer daha önceden karşılıksız çek vakası, geciken ödeme gibi durumlar yaşandıysa firma sahibinin başvurusunu reddedebilir.

Kimler Çek Defteri Alabilir?

Çek defteri almak zorlu bir süreç olarak görülebilir. Ancak sorunsuz bir şekilde kredi alabilen ve ticari işlemlerinde daha önceden sorun yaşamamış işletmeler bankaya çek defteri için başvurabilir.

Çek Kullanmadan Önce Bilinmesi Gerekenler

Çek kullanmanın ve bozdurmanın bir takım incelikleri vardır. Örneğin; bir müşterinize çek verdiniz. Daha sonra çekin vadesi dolduktan sonra müşteriniz çeki tahsil etmek için bankaya gitti. Ancak hesabınız ödeme yapmak için müsait değil. Bu durumda bankanız müşterinize kanunen 1200 lira ödeme yapmaktadır. Bu yüzden bankalar kendisini garanti altına almak için çek sayfası x 1200 TL teminat veya bloke hesabı bulundurmanızı isteyebilir. Ayrıca bu bloke hesabınız üzerinden banka faiz işletebilir.

Çek Hesabı Nedir?

Çek defterleri bankalar tarafından basılmaktadır. Bu defterin her sayfasında hesap numarası, çek hesabının bulunduğu banka, vergi numarası, çekin basıldığı tarih gibi detaylar bulunmaktadır. Bu defterde yazan hesaba çek hesabı denir.

Her ne kadar çeklerin tasarımı bankadan bankaya farklılık gösterse bile her çekin üzerinde muhakkak ödeme yapılacak kişinin bilgileri, miktar ve tarih, hesap sahibinin adı, ödemenin yapılacağı banka ve hesap numarası gibi detaylar yer almaktadır.

Çekler Neden Vadesinde Tahsil Edilir?

Aslına bakılırsa çeklerde vade bulunmamaktadır. Çeki düzenleyen firmanın hesabı müsait ise banka tarafından çek bedeli ödenmek zorundadır. Ancak verilen vadeden önce çekin bozulması itibar kaybına ve daha sonrasında daha büyük sorunlara yol açabilir. Dolayısıyla Piyasadaki ticari icaba göre çeki vadesinden önce bankadan tahsil etmemek gerekmektedir.

Ayrıca çekler tahsil edilirken çekin üzerinde yazan bankadan tahsil edilmelidir. Aksi halde çek takasa girer ve süreç 1-2 gün kadar uzayabilir. 

Çek Kırdırma/Bozdurma/Faktöring Nedir?

Çekin bedelini vadesinden önce tahsil etmek isteyebilirsiniz. Elinizde ileri tarihli düzenlenmiş olan bir çek bulunduğunu düşünelim. Ancak, acil olarak paraya ihtiyacınız var veya ödeme yapacaksınız. Böyle bir durumda ihtiyacınızı karşılamak için çekinizi bankada bozdurmak yerine faktoring şirketlerinde bozdurabilirsiniz. Aynı şekilde bu işlemi yapan şahıs ve firmalar da bulunmaktadır.Bu durumda çek bedeli üzerinden komisyon alınmaktadır. Bu komisyon %10 ile %40 arasında olabilir. Eğer çekiniz karşılıksız çıkarsa bu firmalardan siz sorumlu tutulursunuz.

Karşılıksız Çek Nedir?

Yukarıda da belirttiğimiz üzere çeklerde vade bulunmamaktadır. Bunun yerine ibraz süresi vardır. Bu ibraz süresi dolduktan sonra bankaya çeki tahsil etmeye gittiğinizde çekte yazılı olan rakamın hesapta bulunmaması durumudur. Yani hesabınızda belirtilen miktar olmadığı için çekin karşılığını alamazsınız.